Thema Natuur - land art

Wolfgang Laib – Simone Raaijmakers DBKV 1a ingeleverd op: 15 dec. 09

Welk soort werk maakt de kunstenaar?

Wolfgang Laib is heel erg bezig met natuurlijke materialen. Hij woont in Duitsland in een landelijke omgeving. Wolfgang Laib haalt zijn inspiratie ook daar vandaan geeft hij zelf aan.Het werk van Wolgang Laib is 3 dimensionaal. Hij maakt van de natuurlijke materialen zoals: Stuifmeel, melk en bijenwas. Zijn bedoeling is om mensen in die ruimtes een grote zintuiglijke ervaring te bieden. Je ogen, neus en gevoel worden in die ruimtes geprikkeld door de kunstwerken. Je ziet iets wat je herkent maar dat in een andere vorm is neergezet. Je ruikt het kunstwerk ook omdat er natuurlijke stoffen worden gebruikt en daardoor krijg je een gevoel de geur en het zicht nemen je mee terug naar de natuur. Dat wil Wolfgang Laib graag voor elkaar krijgen met zijn kunstwerken. Hij wil een stukje van het bewust zijn van de mensen raken dat ze waren kwijt geraakt. Wolfgang Laib laat zich ook hel erg inspireren door de architectuur van oude culturen, daarbij kijkt hij vooral naar religie en de filosofie van die oude culturen.

Welk kunstwerk is het meest typerend voor dit thema en waarom?

Wachsraum 1992. Bijenwas, houtconstructie. Staat in de Pont, Tilburg. Dit werk is zijn bekendste werk. Het is een smalle gang waar je doorheen kan lopen. Dan kom je in een kleine ruimte terecht. De Wachsraum is helemaal bekleed met bijenwas. de bijenwas platen geven een sterke geur af. En de kleur van de platen geven een sober sfeertje. Bij dit kunstwerk wordt je het sterkst mee gesleurd door je eigen zintuigen, omdat je daadwerkelijk in het kunstwerk kan en mag. De hele constructie is van hout gemaakt met bijenwas, dat zijn allebei natuurlijke materialen waardoor het gevoel van natuur nog meer versterkt wordt. De gang van de Wachsraum maakt een scherpe knik en loopt na enkele meters dood. Hierdoor bevind de bezoeker zich in een geïsoleerde positie. Daarna kom je in een wat grotere ruimte. Dan raak je dat hele geïsoleerde gevoel kwijt en kun je genieten van alle prikkels die op je af komen. En je richten op de sfeer die het kunstwerk uitstraalt. De Wachsraum is een kunstwerk dat je moet ervaren. Het is bijna niet te omschrijven in woorden. De geur van bijenwas en de kleuren van de bijenwasplaten geven z’n sterke sfeer af dat je dat gewoon een keer moet meemaken.
Wat is de relatie van dit werk tot het overige werk?Wolfgang Laib is heel erg geïnspireerd door de natuur. Dat zie je in al zijn werken. Hij gebruikt bij al zijn werken materialen waardoor meerdere zintuigen worden geprikkeld. Hij wil door zien, ruiken en ervaren mensen wat dieper raken. Die ervaring probeert hij dan ook in al zijn kunstwerken terug te laten komen. Wachsraum is uit die reeks de sterkste qua ervaring. Dat komt omdat je ook daadwerkelijk in dat kunstwerk kan en mag lopen. Je wordt daardoor helemaal omringd door de geur en de kleur van de bijenwas platen. Daarom springt dit kunstwerk er een beetje uit. Hij wil met al zijn werk hetzelfde bereiken: de ervaring door meerdere zintuigen te prikkelen en het werken met natuurlijke materialen. Bij al zijn kunstwerken probeert hij ook zo min mogelijk materialen te gebruiken. En met zo min mogelijk materialen zo veel mogelijk los te maken bij de mensen.

Wat is de kern waar het om draait?

Wachsraum: De kern waar het om draait bij dit kunstwerk is dat hij mensen het werk vooral wil laten ruiken. Hij heeft de Wachsraum ook zo ontworpen dat je eerst door een hele smalle gang loopt en alles op je af komt. De donkere warme kleur van de bijenwas platen en de warme indringende geur van de bijenwas. het geeft je een heel benauwend gevoel in de smalle gang. Als je na de gang in een ruimte komt en dan de ruimte eens goed in je op kan nemen en de prikkels hun gang kan laten gaan. Dan kom je pas bij de sfeer en indruk die Wolfgang Laib bij je los wil maken. Het is de ervaring van het hele kunstwerk die je op je in moet laten spelen. Zijn fascinatie voor de architectuur van de oude culturen kun je terug vinden in de onregelmatig opgestapelde platen van bijenwas. Wolfgang Laib werkt heel veel met natuurlijke materialen. De kern van zijn werk in het algemeen is: met zo min mogelijk materialen een grote indruk bij mensen achterlaten en zoveel mogelijk bij mensen los maken door verschillende zintuigen te prikkelen.

Wat is de visie van de kunstenaar op zijn werk en het begrip natuur in het algemeen?

Citaat van laib: “de bomen en de bossen, de rotsen en heuvels om me heen, ze zijn zo tijdloos, zo onafhankelijk en toch zo nieuw iedere dag”.Wolfgang Laib woont in de natuur en kijkt er iedere dag vanuit zijn raam naartoe. Je ziet in zijn werk ook heel goed dat hij zijn inspiratie uit de natuur haalt, dat komt doordat hij natuurlijke materialen gebruikt. Wolfgang Laib wil dat de geuren van de natuurlijke producten een onbewust en vergeten deel in de mens losmaakt. Dat wil hij proberen met zo min mogelijk gebruik van materialen.

Hoe interpreteren schrijverscritici zijn werk? Vermeld wie wat zegt.

Hij maakt ook sinds jaar en dag tekeningen op papier. Zo overweldigend en delicaat als zijn ruimtelijke werk, zo ingetogen en ijl zijn de tekeningen. Alsof Laib streeft naar afwezigheid, naar potloodlijnen zo fijn dat ze in de loop van de tijd vanzelf van het papier verdwijnen. Toch loont het de moeite om na de tekeningen terug te gaan naar de Wachsraum. Die krijgt er met dank aan de tekening A waxroom for a mountain uit 1999 een extra sensatie bij, verandert van zo maar een gang in een diep in een berg verscholen, goudgloeiende schatkamer, het mooiste cadeau van deze tentoonstelling.RECENSIE, Marina de Vries op 14 juni '05, 16:10, bijgewerkt 27 januari 2006 21:09 volkskrant

Simone: Ik heb de tekening op internet opgezocht “ a wax room for a mountain “ en ik ben het wel met de schrijfster eens dat de Wachsraum een mooi stukje is van de expositie in de pont. De tekening “ a wax room for a mountain “ vind ik in vergelijking met de Wachsraum in 3-D veel minder. Het komt denk ik ook door de beleving. In de Wachsraum kun je lopen en dat ervaar je. A wax room for a mountain kun je niet op dat niveau ervaren als de Wachsraum in 3-D.

In de koele ruimte van een hedendaags museum maken Laibs monumenten doorgaans meer indruk. In een minder rijke, neutralere omgeving stralen ze warmte uit, trekken ze de bezoeker naar zich toe. Door de indrukwekkende ruimte van de Oude Kerk worden ze weggedrukt.

RECENSIE, Vera Illés op 03 oktober '01, 00:00, bijgewerkt 20 januari '09, 15:43 telegraaf

Simone: Ik denk dat de ruimte inderdaad een grote rol speelt voor de kunst. Een witte muur en een grijze vloer zorgen ervoor dat je naar de kunst kijkt en niet naar de omgeving. De ruimte in een museum is vaak zo steriel mogelijk. Het gaat uiteindelijk om de kunstwerken die er hangen en niet om de mooie muren en fleurige vloer van het museum. Vooral met Wolfgang Laib zijn werk is het belangrijk om een zo neutraal mogelijke omgeving te hebben. Wolfgang Laib werkt met zo min mogelijk materialen dat komt veel sterker over in een rustige omgeving met witte muren. Als je zijn werken in een omgeving zet die er uit zichzelf al indrukwekkend uit ziet dan ontkracht dat de indruk van het kunstwerk wel.

En sterker nog: wij vinden dat saai. Het prikkelt ons niet meer, het laat ons apathisch of boos. Wij lopen die dingen voorbij. Wat onze zintuigen echt uitdaagt is helderheid, subtiliteit, poëzie, klaarheid, echtheid, kwaliteit, rust, natuur. Volgens mij zijn deze zaken de echte luxeproducten van vandaag, omdat ze onbetaalbaar zijn. En daarom is een tentoonstelling van Wolfgang Laib zoveel interessanter. Of een boswandeling. Of een saaie zondagmiddag met een tas thee, een dekentje, en een goed boek.”Eva mouton

Simone: Eva heeft hier best een punt. Ze zegt “Wat onze zintuigen echt uitdaagt is helderheid, subtiliteit, poëzie, klaarheid, echtheid, kwaliteit, rust, natuur. Volgens mij zijn deze zaken de echte luxeproducten van vandaag, omdat ze onbetaalbaar zijn”. Het is inderdaad zo dat Wolfgang Laib een onbetaalbare ervaring met de kunstliefhebbers wil delen door de natuurlijke producten te gebruiken die sferen afgeven. Maar of dat de tentoonstelling van Wolfgang Laib zo veel interessanter maakt dan andere tentoonstellingen, ligt natuurlijk aan wat jou smaak is en of jij de ervaring die Wolfgang laib bij de mensen los wil maken ook als positief ervaart. Dus het is voor ieder mens verschillend of het een luxeproduct is voor in een tentoonstelling.

Wat is jou beargumenteerde mening?
De kunstwerken van Wolfgang Laib doen niet zo veel met mij, omdat ik niet zo met de natuur bezig ben. Het is inderdaad wel zo dat al je zintuigen worden geprikkeld als je naar een kunstwerk van hem kijkt. Dat is wel een hele nieuwe ervaring wat ik ook wel positief vind. Daardoor wordt zijn kunst op de een of andere manier toch wat prettiger. Hij werkt met heel veel natuurlijke stoffen die ook een natuurlijke geur met zich mee brengt. Ik vind het wel leuk dat hij meer doet dan een schilderij of beeld op zich. Dat geeft toch een beter beeld en een grotere belevingswereld van het kunstwerk. Volgens mij zit er wel heel veel werk en gevoel in zijn kunstwerk, hij is lang met een werk bezig omdat hij de geur en de vorm zo moet krijgen dat het in zijn geheel een mooi beeld vormt. Ik kan me goed voorstellen dat sommige mensen zijn werk niet als kunst zien omdat het een hele andere vorm van kunst is dan een schilderij. Hij heeft bijvoorbeeld een rechthoekig vlak met stuifmeel gemaakt. Dat zouden mensen niet als kunst zien als ze de gedachte erachter niet kennen of het niet in een museum te bezichtigen was, maar bijvoorbeeld gewoon op straat.